Con người Việt Nam trong thế giới tự nhiên
Buổi sơ khai văn học, bằng tư duy thần thoại, văn học nhìn tự nhiên như các vị thần linh, nhằm nhận thức, cải tạo, chinh phục cái tự nhiên này. Tiếp đến, tự nhiên chính là thiên nhiên quê hương, đất nước: núi sông, đồng ruộng, bến nước, dòng sông, con trâu, cánh cò tươi đẹp, thân thương. Thiên nhiên này chủ yếu được thể hiện trong các thể loại trữ tình dân gian.
Văn học trung đại cũng có một thiên nhiên hiện thực :
Mục đồng, sáo vẳng, trâu về hết
Cò trắng từng đôi, liệng xuống đồng (Trần Nhân Tông)
Và một thiên nhiên tượng trưng cho lí tưởng đạo đức, thẩm mĩ của con người. Tùng, cúc, trúc mai là biểu thị hình ảnh con người thanh cao, cứng cỏi; lâm tuyền (rừng, suối) là thú ẩn đật, tránh xa thế sự nhiều tục lụy, nhiễu nhương.
Nhưng điểm chung lại là, dù thiên nhiên nào thì đó cũng ...
