Lực lượng sáng tác của văn học dân gian phần lớn là người nông dân nhưng cũng có những người trí thức với tư cách là một cộng đồng dân tộc. Họ sáng tác các tác phẩm nhằm phục vụ cho sinh hoạt sản xuất. Sau những giờ lao động mệt nhọc, vất vả, những tác phẩm văn học dân gian được thành hình nhằm làm khuây khỏa nỗi lo cơm áo và giúp tinh thần họ thoải mái hơn, từ đó mà việc sản xuất trở nên có hiệu quả, đời sống vui tươi, lành mạnh.
Do đặc trưng về lực lượng sáng tác phần lướn là nhân dân lao động nên tính quê mùa, chất phác là điều hiện hữu rõ nét nhất. Những con người ấy sống tự do như chim trời, bình dị, dân dã, lạc quan, yêu đời. Tất cả điều đó họ đưa vào sáng tác một cách tự nhiên, chân thật nhất như nó vốn tồn tại:
“Trời mưa
Quả dưa vẹo vọ
Con ốc nằm co
Con tôm đánh đáo
Con cò kiếm ăn”.
Hay
“Rủ nhau đi cấy, đi cày
Bây giờ khó nhọc có ngày phong lưu
Trên đồng cạn, dưới đồng sâu
Chồng cày, vợ cấy, con trâu đi bừa”.