Site icon Thông tin Tuyển sinh

Bài thơ về tiểu đội xe không kính

Bài thơ về tiểu đội xe không kính là tác phẩm của nhà thơ Phạm Tiến Duật. Bài thơ được sáng tác năm 1969 trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, ca ngợi tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan, dũng cảm bất chấp mọi khó khăn, nguy hiểm nơi chiến trường của người lính lái xe ở Trường Sơn.

Bài thơ này trong chùm thơ đạt giải nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969 (Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Lửa đèn, Nhớ, Gửi em cô thanh niên xung phong) và được tác giả đưa vào tập thơ Vầng trăng quầng lửa (1970). Năm 1971, bài thơ này được nhạc sĩ Hoàng Hiệp phổ nhạc thành bài hát Tiểu đội xe không kính.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính được viết theo thể thơ tự do và gồm có bảy khổ. Bài thơ được giới thiệu trong sách Ngữ văn lớp 9 tập một, trang 132 (sách của Bộ GD-ĐT, tái bản lần thứ 11).

Nhà thơ Phạm Tiến Duật

Nhà thơ Phạm Tiến Duật (1941-2007) quê ở huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Sau khi tốt nghiệp khoa Ngữ văn trường Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 1964 Phạm Tiến Duật gia nhập quân đội, hoạt động trên tuyến đường Trường Sơn và trở thành một trong những gương mặt tiêu biểu của thế hệ các nhà thơ trẻ thời kỳ chống Mỹ cứu nước.

Phạm Tiến Duật là nhà thơ trưởng thành trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và được đánh giá là một trong những gương mặt tiêu biểu của nhà thơ trẻ Việt Nam trong thời kỳ này.

Thơ Phạm Tiến Duật có màu sắc sôi nổi, trẻ trung, hồn nhiên, hóm hỉnh và sâu sắc, đặc biệt ngang tàng đậm chất lính. Các tác phẩm của ông tập trung thể hiện hình ảnh người lính và thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn.

Nhà thơ Phạm Tiến Duật hồi còn ở chiến trường

Nội dung của bài thơ

Không có kính không phải vì xe không có kính
Bom giật, bom rung kính vỡ đi rồi
Ung dung buồng lái ta ngồi,
Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng
Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim
Thấy sao trời và đột ngột cánh chim
Như sa, như ùa vào buồng lái

Không có kính, ừ thì có bụi,
Bụi phun tóc trắng như người già
Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu thuốc
Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Không có kính, ừ thì ướt áo
Mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời
Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa
Mưa ngừng, gió lùa khô mau thôi.

Những chiếc xe từ trong bom rơi
Ðã về đây họp thành tiểu đội
Gặp bè bạn suốt dọc đường đi tới
Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

Không có kính, rồi xe không có đèn,
Không có mui xe, thùng xe có xước,
Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:
Chỉ cần trong xe có một trái tim.

Hoàn cảnh sáng tác

Nắm được kiến thức về hoàn cảnh sáng tác Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật sẽ giúp các em dễ dàng tiếp thu kiến thức về tác phẩm và cảm nhận được những điều mà tác giả thể hiện qua bài thơ.

Hoàn cảnh sáng tác bài thơ về tiểu đội xe không kính: Bài thơ về tiểu đội xe không kính được sáng tác năm 1969 trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ đang diễn ra vô cùng gay go, ác liệt. Ở đó, không lực Hoa Kì ngày đêm trút bom, vãi đạn hòng ngăn chặn sự chi viện của miền Bắc cho chiến trường miền Nam. Vượt qua mưa bom bão đạn của kẻ thù, đoàn xe vận tải vẫn ngày đêm bất chấp gian khổ và hi sinh để ra trận. Là thành viên của đoàn 559 vận tải chiến đấu ở Trường Sơn, từng lái xe trên tuyến đường Trường Sơn, Phạm Tiến Duật sáng tác bài thơ lấy cảm hứng từ hiện thực những chiếc xe tải ngày đêm vận chuyển nhu yếu phẩm chi viện cho miền Nam bị bom giật, bom rung khiến chúng không còn cửa kính.

Phạm Tiến Duật đã ghi lại những hình ảnh tiêu biểu của nơi khói lửa Trường Sơn. Có thể nói, hiện thực đã đi thẳng vào trang thơ của tác giả và mang nguyên vẹn hơi thở của cuộc chiến. Ra đời trong hoàn cảnh ấy, bài thơ với âm điệu hào hùng, khỏe khoắn đã thực sự trở thành hồi kèn xung trận, trở thành tiếng hát quyết thắng của tuổi trẻ Việt Nam thời kì chống Mỹ. Cảm hứng từ những chiếc xe không kính đã làm nền để nhà thơ chiến sĩ khắc họa thành công chân dung người chiến sĩ lái xe: ung dung tự tại, lạc quan sôi nổi, bất chấp mọi khó khăn gian khổ , tình đồng chí đồng đội gắn bó tình yêu đất nước thiết tha…

Hoàn cảnh lịch sử ra đời Bài thơ về tiểu đội xe không kính: cuộc chiến tranh chống đế quốc Mỹ đang trong giai đoạn diễn ra vô cùng ác liệt. Từ giảng đường đại học, hàng vạn sinh viên đã tình nguyện gác bút nghiên để lên đường đánh giặc. Khi đó, tuyến đường Trường Sơn được coi là con đường huyết mạch nối liền hậu phương với tiền tuyến, chính vì vậy, nơi đây ngày đêm đều phải hứng chịu bom đạn phá hoại của kẻ thù.

Bài thơ thể hiện hình ảnh thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mỹ với giọng thơ sôi nổi, hồn nhiên, tinh nghịch mà sâu sắc. Hình ảnh người chiến sĩ lái xe có tư thế hiên ngang, tinh thần dũng cảm coi thường hiểm nguy, sống sôi nổi trẻ trung chan hoà trong tình đồng đội, có ý chí chiến đấu vì miền Nam ruột thịt.

Qua hình tượng người lái xe trên tuyến đường Trường Sơn thời chống Mỹ tác giả đã khắc họa đời sống tâm hồn; hoàn cảnh sống và chiến đấu; phẩm chất của người lính nơi chiến trường.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính đã tạc vào thế kỷ 20 một bức tượng đài chiến sĩ: tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan yêu đời, dũng cảm, bất chấp khó khăn nguy hiểm, lòng yêu nước và khát vọng giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. Bài thơ như một thước phim tái hiện thời kỳ lịch sử vô cùng gian khổ hy sinh nhưng cũng rất vẻ vang của dân tộc.

Bài thơ tiểu đội xe không kính khắc họa hình ảnh người lính lái xe Trường Sơn

Phân tích bài thơ về tiểu đội xe không kính

Hướng dẫn phân tích bài thơ về tiểu đội xe không kính gồm các bước phân tích đề, hệ thống luận điểm, lập dàn ý và sơ đồ tư duy.

Exit mobile version